مزایا و محاسن کلاس های چند پایه
۱) در یک کلاس چند پایه دانش آموزان بین ۶ تا ۱۵ ساله وجود دارند. این دانش آموزان دوره های مختلف رشد جسمی و فکری را با نیازهای متفاوت می گذرانند که تعامل بین آنها در یادگیری اثرات زیادی دارد.
۲) معلم می تواند از برخی وسایل آماده شده برای همه پایه ها استفاده نماید و به این طریق در وقت و هزینه صرفه جویی شده و هم بر کارآیی تدریس افزوده می گردد.
۳) در این کلاس ها می توان دانش آموزانی را که در بعضی از دروس عقب ماندگی دارند در پایه پایین تر قرار داد تا جبران کمبود بنمایند و به دانش آموزانی هم که پیشرفته هستند اجازه استفاده از درس سطح بالاتر را داد.
۴) دانش آموزان پایه های بالاتر در جریان تکرار دروس سال های قبل خود قرار گرفته این دروس برای ایشان تکرار می شود و یادگیری آن ها عمیق تر می گردد و بالعکس ، دانش آموزان پایه های پائین تر تا حدودی با درس های سال های بالاتر آشنا می شوند و این خود پیش زمینه ای برای یادگیری وسیع تر آن ها خواهد شد.
۵) به دانش آموزان فرصت می دهند ، بر اساس مهارت ها ، استعداد ، علاقه، نوع شخصیت و میزان سن خود با یکدیگر همکاری کنند و باعث گسترده شدن حوزه تجربه ها و روابط اجتماعی دانش آموزی شود.
۶) با افزیش دامنه ی سنی دانش آموزان ، سطح پیشرفت آنان را افزایش می دهد و سبب می شود دانش آموزان ، دوستی های خود را بر اساس عوامل دیگری به جز سن نیز پایه ریزی کنند.
۷) برای دانش آموزان بزرگتر فرصت فراهم می کند تا با درس دادن به دانش آموزان کوچکتر نقش معلم را بازی کنند و بهره گیری از یک معلم در چند سال تحصیلی متوالی سبب عمیق تر شدن پیوند بین معلم و دانش آموزان می شود.
۸)دانش آموزان پذیرش و تحمل دیگران را یاد می گیرند و زمانی که دانش آموزان بر اساس سطح توانایی خود آموزش ببینند، شرایط طبیعی تری برای آموزش فراهم می شود.
1- پایین بودن نرخ معلم نسبت به دانش آموز
2-فرصتی برای هر چه بیشترفردی کردن آموزش
3-فرصتی برای ایجاد و تقویت حسّ رهبری ،تعاون ومهارت های مدیریتی دانش آموزان
4- زبده شدن و چند مهارتی شدن معلم به طوری که قادر به تدریس درتمامی پایه ها ودروس می شود .
5-معلم به عنوان اقدام پژوه ،رابط اجتماعی ، تسهیل کننده ی یاد گیری ،مشاوروطراح مواد آموزشی تجربه کسب می کند .
6-چون جوّ کلاس های چند پایه مثل یک خانواده است،معلم به عنوان پدر یا مادر جایگزین محیط گرم و آرامی را در کلاس ایجاد می کند .
7-امکان طراحی فعالیت های یاد گیری مرتبط با زندگی دا نش آموزان
8-مشارکت دادن وسیع اولیا در تعلیم و تربیت فرزندان خود
9-تعامل بین دانش آموزان بزرگ تر وکوچک تر در محیط کلاس
مشکلات و مسائل کلاس های درس چند پایه
یکی
از مسائل اساسی در کلاس های چند پایه ، نیروی انسان است . در این کلاس ها معمولاً
معلم علاوه بر تدریس محتوای آموزشی ، امور اداری مربوط به مدیر ، معاون ، متصدی
امور دفتری و وظایف مربی بهداشت ، معلم ورزش و ... را نیز عهده دار است و از سوی
دیگر او باید به عنوان یک پژوهشگر در آموزش کیفی و یک مشاور اجتماعی نیز ایفای نقش
کند . این در حالی است که هیچ انگیزه اجتماعی ، اقتصادی ویژه ای برای آن ها فراهم
نشده است و افراد علاقمند و شایسته حرفه معلمی تمایلی به خدمت در این کلاس ها
ندارند.
از سوی دیگر حق معلمان فارغ التحصیلی مراکز تربیت معلم هم برای تدریس در این کلاس ها ، آمادگی ، اطلاعات و تجربه مناسب ندارند و از هیچ اموزش پیش از خدمتی که زمینه ساز تجربه عملی و تفکر درباره ی تدریس چند پایه باشد ، برخوردار نیستند. در مجموع برای معلمان چند پایه آموزش جداگانه وجود ندارد و آن ها ناچارند از طریق تجربه و آزمایش ، روش هایی را مورد استفاده قرار دهند و هیچ تدبیری جهت ارتقای توانایی ها و صلاحیت ایشان جهت به کارگیری روش های مؤثر تبادل تجارب و اطلاعات و .... اندیشیده نشده است. این دیدگاه که معلمان آموزش دیده برای تدریس تک پایه به طور اتوماتیک می توانند در کلاس های چند پایه تدریس کنند، غیر قابل قبول است و مخصوصاً که از کم تجربه ترین افراد در دسترس (سرباز معلم ، آموزشیاران نهضت سواد آموزی، بومیان با سواد و .... ) برای اداره این کلاس ها استفاده می شود.
در مجموع مشکلات خاصی همچون کمبود وقت ، نقصان تجربه و کمبود اطلاعات معلمان مدارس چند پایه در امر تدریس و کلاس داری حرفه ای ، نا مناسب بودن فضای آموزشی و کمبود کلاس درس ، عدم هماهنگی بین مدرسه و خانواده و کمبود تجهیزات آموزشی منجر به نارضایتی معلمان می گردد مخصوصاً در مواردی که معلم به عنوان مدیر ، دفتر دار ، خدمتگزار ، معاون ، نامه رسان هم ایفای نقش می کند . و در کلاس نیز باید بیش از یک معلم تک پایه مهارت ، توانایی و اطلاعات داشته باشد.
1- معلمان اغلب از کار دراین مدارس به دلیل دوری از مرکز تصمیم گیری و اثرمنفی آ ن در پیشرفت ورشد خود نگران هستند .
2- معلمان از همکاران و اقوام خود دور هستند .
3- حقوق ودستمزد معلمان برای جبران از دادن بهای زندگی درمناطق محروم کافی نیست .
4-معلمان از امکانات و رفاه عمومی دور هستند .
5- دانش آموزان از بهداشت و تندرستی پایینی برخوردار هستند .
6- نبود آموزش های ویژه برای تدریس در این کلاس ها .
7-فقیر بودن این مدارس از نظر تسهیلاتی چون دستگاه فتو کپی ، رایانه ،چاپگرو........
8- نگرش منفی نسبت به تدریس در کلاس های چند پایه در بین مردم ومسئولان
9- نبودن کتاب های درسی مناسب برای این مدارس
10-پایین بودن سطح تحصیلا ت اولیاء وموارد دیگر
